¨Na de oorlog

 

Broer Achiel Vandamme overleed op 14 februari en werd te Antwerpen begraven. Over de begrafenisdienst zelf vind ik niet veel terug. Het bidprentje werd gedrukt te Lauwe wellicht wel door toedoen van familieleden die te Lauwe vertoefden?

Lucie Vandamme uit Tourcoing schreef aan Alice Vandamme in Vertheuil:

" Bien éprouvés recevons avis décès de mon frère. Enterrement Lundi 17 à 9 heures Oncle peut y aller."

 Het was voor allen een zwaar verdriet. Vooral voor zijn zus Martha want op 2 mei schrijft haar nonkel en tante Camiel Dewitte: 

 " Ik heb gezien dat het niet te goed gaat met Martha. Zij moet doen wat ze kan om dat een weinig uit haar gedacht te steken. Wij moeten het allemaal, het is zoo een groot verdriet. Maar heden wij en morgen gij.. Wie weet hoelang wij nog te goed hebben. De dood het is gelijk een dief in den nacht. Wij zijn zeer tevreden van zoo een schoone gedachtenis te hebben " 

1 december 1919

 Wij gaan ook in Frankrijk niet blijven en hoe heb je gijder een barak gekregen ? Is het uwen propretaris van voor den oorlog die er een gezet heeft of heb je gijder een gekocht en welke barakken zijn dat ? Is er daar nog redelijk plaats in ? Wij zouden een weinig van alles willen weten en als het gouvernement niet haastig is zouden wij er zelf een kopen want we zullen zonder ongelukken hier geen jaar meer zijn. Maar het meeste is dat wij geen grond hebben. Den een vertrekt hier nu en den ander dan en wij zijn hier van God verlaten en van den duvel niet gewild.

Blijkbaar in oktober 1919 was men nog niet naar België teruggekeerd daar vader nog "Ons Vlaanderen" op dit adres bestelde. Dit is een kladschrift op de achterkant van een doodsbericht van vader wellicht om het te doen vertalen

Wellicht in mei 1919 Alix met haar broer en zussen per trein teruggekeerd naar haar streek. 

Dit kan men uitmaken uit de brieven  van de zusters uit het klooster van  Vertheuil.

Op 16 september schrijft een zuster uit het klooster van Vertheuil:      

  

  “ Ma bonne Alice, Votre départ a fait du vide dans la maison. Surtout soeur supérieure pense et parle toujours de vous. Vous avez été contente de retourner votre cher pays, malheureusement dans un pitoyable état mais dans un temps tout s 'arrangera.

 Avez vous été à la tombe du pauvre Achille . …..

Je profite pour vous souhaiter une bonne fête de Ste Catherine et je vous envoi une image.

In een kladbrief gericht aan de zusters in Vertheuil, wellicht om te doen vertalen, schrijft Alix:

" Ik stel het eerste klasse goed in mij huwelijk. Ik heb een braven man die in alles zijn vertrouwen stelt op God en waaraan wij samen onze goddelijke plichten kwijten het geen mijn grootste plijzier is.

Onze winkel gaat ten uiterste beste ook in ons werk. Wij hebben deze zomer zeer veel geld gewonnen.

Mijn man heeft 16 broeders en zusters waar er 5 van gestorven zijn, schuld van de oorlog   en waren  allen getrouwt en alle kinders achter laaten. Er blijven nog twee dochters ongetrouwt over, een die dient en de ander bij mijn schoonmoeder.

In mijn huis is alles goed met vader , moeder, Martha en Marguerite en Antoinette. Deze zijn alle in goede gezondheid en ook veel werk. Zij hebben de ,schoonste vruchten van Gheluwe. Al under land is kant en klaar. Mageurite werkt met de paarden gelijk aan vader. Zij is knecht te huis. "

Op 16 sept 1919 schrijft buurvrouw Adeline Dewulf die al te Geluwe terug gekeerd is:

Wij passeeren dikwijls aan de Roobaert maar alles blijft daar stil. 't Is dat die ons zeer vreemd doet. Zoodus  het is tijd dat gij afkomt want gij zijt bijna de laatste vcan den hoek.

Van uit Lauwe schrijft op 16 oktober kozijn Jules Vandamme :

" Beminde familie, Wij zien dat gij ook naar Gheluwe zult komen wonen en dat Alix zou willen komen met de kinders  , ja wij wonen nog in Lauwe maar wij denken  van algauw in Gheluwe te zijn. 

Het is al gelijk wanneer gij afkomt ge mag komen en de twee kleine zullen zich  goed verzetten bij onze buren. En Alix ge moet u niet geneeren, ge kunt naaien op onze machien er is werk genoeg.

Beste familie van wat anders geklapt, wij zijn ook van gedacht van in zoo een paleis te gaan wonen rond de dépot bachten de Vier Winden, ons werk is te ver verwijderd  en ons huis in Moeskroen kunnen we nog niet krijgen want de huizen zijn raar."

In een brief op 26 oktober  van de zusters uit Vertheuil schrijft men: 

" Aurélie n' a pas vous rencontré pâr ce que vous avez pris le trein de 10 h au lieu de huit et que vous n' êtes probablement, descendue au quai d' Orsay. 

Vous êtes tous arrivés sauf et sains. Voilà l'essentiel. et ce voyage est long et si effectué sans trop de mal."

Na wellicht een romance met Capon is er van trouwen ermee niet gekomen. Kort, nog geen jaar nadat zij  uit de Frankrijk naar Geluwe terug gekeerd is is zij op valentijnsdag 1920 getrouwd met Albert Dierynck

Noodwoningen

De Vlaamse regering, via Minister Diependale,  denkt aan de bouw van 15 nooddorpen om de tienduizenden Oekraïense vluchtelingen op te vangen, die mogelijk in ons land terechtkomen.

Het doet mij denken aan de periode na de eerste oorlog 14-18 in onze streek. Toen moest de overheid op korte tijd woningen voorzien voor 100.000 dakloze burgers.

Dat dit voor de 3500 teruggekeerde vluchtelingen te Geluwe niet van een leien dak liep kon men toen lezen in dit kwade kranten artikel  .

Afrtikel in het Iepers Nieuws over de terugkeer van Geluwnaren in 1920