In meer dan 200 brieven schrijven vluchtelingen en soldaten uit Geluwe en Beselare naar Alix Vandamme, 20 jaar en oudste dochter van Jules Vandamme over hun ervaring met de wrede oorlog. Meer dan honderd jaar geleden, toen er nog geen mailbox of digitale correspondentie bestond waren er de brieven als haast dagelijkse ervaringsuitwisseling tussen generaties, families, vrienden. Soms liggen die vergeelde brieven jarenlang tot een eeuw in een stoffige verhuisdoos wachtend op een lezer.
TER INLEIDING
Deze 90 brieven zijn geschreven aan mijn moeder op de vlucht met haar ouders, broers en zussen diep in Frankrijk. Per geluk na moeders overlijden op zolder gevonden, werden ze ontrafeld, gelezen en herlezen, gesorteerd en verwerkt tot in een soms ontroerend verhaal in een niet meer te vergane digitale blog.
Het is het verhaal van mijn moeder als een 20 jarige dochter van “Pee” van de Roobaert ( 50 j. ) met zijn vrouw ( 45 j. ) , zijn dochter Marguerite ( 19j) en twee kleine kinderen Georges ( 4j) en Antoinette ( 2j.) Zoon Achiel , 16 jaar, werd opgeroepen in het leger en stierf aan de typhus opgelopen in de tranchés. ( Zie achiuelvandamme.blogspot.com ), Martha, 19 jaar was bij haar meester als dienstmeid gebleven en mee met haar patron op de vlucht in Duitsland. ;Vier jaar was zij lang zoek geraakt.
De brievenschrijvers; soldaten, familieleden en vrienden uit de streek zijn treffende getuigen over de miserie , angst en het oorlogsgeweld met heel wat wensen op hoop naar vrede en terugkeer .
Volg dus geregeld deze blog: vluchtelingenpost.blogspot.com
donderdag 14 november 2019
Vrienden van Achiel aan het front
woensdag 23 oktober 2019
Nieuws over vrienden op de vlucht in Watou
Beste vriendin Alix,
Ik laat u weten dat wij nog allen in volle gezondheid zijn en verhoop van gijder hetzelfde.
Nu meer nieuws weet ik niet en ik verwacht in t kort een antwoord en doet de complimenten aan uw ouders, broeder en zusters en de vrienden die gij kent.
Zegt ook aan uw ouders dat Bostijns waar wij geweest hebben in Poperinge zijn en dat Cyriel ook soldaat is.
woensdag 16 oktober 2019
Nieuwjaar wensen
Maisons Laffitte 31 dec. 1917Beste vriendinne Alix, Ik komme vooreerst een gelukkig en zalig nieuw jaar te wenschen aan u en geheel uw huisgezin. Het is te hoopen dat wij van deez jaar elkander zullen weeder zien en weeder mogen gebuurs zijn....Beste vriendinne, wil in tusschen mijne beste groeten aanvaarden van uw gebuur vrouw Maria Vanmeenen.
N.D. du Veudreil, 28 dec.1917
Beste vrienden, Ik moet u nogmaals mijn nieuwjaarwenschen zenden op papier, ongelukkig zulken langdurigen oorlog. Daarom laten wij den moed niet zakken. Zoodus bieden wij u onze beste wenschen voor het jaar 1918, eene bloeiende gezondheid, voorspoed in alle uwe ondernemingen datge na den oorlog kunt afkomen met de dikke beurze en het bijzonderste vcan al dat ge mochtet terugkomen naar Belgie met gansch de menage gelijk ge weg gevlucht zijt. Dat is nog de grootste schat vanal voor mij, want er zijn al genoeg burgers en soldaten dood
Uw vriendin Odile Lamaire
Camp D'Auvours 29.12.1916
Beste Alix,Ik kom u nog enige regelen te schrijven en te laten weten den staat van mijne gezondheid die nog gehgeel goed is.Nu Alix doe de complimenten aan vader, moeder en zusters en broeders dat ik hulder allen een zalig nieuwjaar wensch en dat wij van dees jaar mogen weeder keeren naar onze streeke. Ik wensch u ook eene schoone nieuwjaarfeest en eenen fermen man binst het jaar. Aanvaart mijne beste wenschen,Theofiel Vanmeenen
zaterdag 12 oktober 2019
Lyrische nieuwjaarsbrief van een vriend
20 januari 1918
vrijdag 11 oktober 2019
Niet kopelijk van de dierte
Beste vriendinne,
Ik heb voor de eerste maal geld gehad van het gouvernement Belgié voor huisvesting. Ik zal alle drie maanden 127 frank hebben, 20 fr. voor mij en 7 fr. voor ieder kind. Ik heb nu al alle maanden 110 fr. van den troep en huisvesting. en met miin 4,f.10 dat ik winne met werken. Het zal nog wel helpen. De menschen hier wonen met vier tot vijf menagies in een villa en betalen 20 fr. per maand voor twee kamers.
2 februari 1918 -
maandag 7 oktober 2019
Nieuws van en over streekgenoten
zaterdag 5 oktober 2019
Werken op de vlucht
Nu wij op vandaag in ons land met vluchtelingen te doen hebben en zoveel over inburgerling spreken past het onze voorouders in herinnering te brengen die op de vlucht waren en zich ook dienden aan te passen.
donderdag 3 oktober 2019
Thuiskomst van Martha met een automobiel.
woensdag 2 oktober 2019
Geluwe ligt vol duitse lijken en tranchés.
"Lieve vriendinne,
Wij hebben voor acht dagen een brief ontvangen van Petrus Coene en hij schrijft ons dat er daar een man toegekomen is uit België die negen maanden tranchés gemaakt heeft voor den Duits en hij is weg gevlucht al Holland en toegekomen in het Frankrijk.
Hij heeft altijd tranchés gemaakt van Geluveld naar de Koelenberg en vandaar naar Geluwe, Dadizele en Menen.
Hij zegt dat waar de hofstede staat van Jules Soenen er maar de keuken die afgeschoten is maar in de weide achter het hof ligt het vol begraven met Duitse lijken. En al het vlas en de tabak hebben ze meegenomen in de tranchés.
Als wij gaan weer keren zullen wij ons niet meer herkennen, zegt die man. Al de wegen en straten zijn veranderd en de tram loopt nog tot aan de Koelenberg. Al de huizen en bossen zijn al plat geschoten van Ieper tot Dadizele.
Alix, wij kunnen peinzen wat wij nogal zullen vinden als wij wederkeren
woensdag 25 september 2019
Plezierige dagen van vroeger
Op 9 augustus 1916 schrijft hij:
" Beste vriendin,
Na dikwijls gedacht te hebben aan u als oude kennisse en gepeins te hebben waar zou dat braaf en geestig meiske nu zitten waarmee we zo dikwijls geklapt en gelachen hebben als we op ons beminde Beselaere waren en zoveel geestige en plezierige dagen beleefd hebben en nu ongelukkig overal rond gespreid zijn.
Ik heb uw adres ontvangen van Henri Bouckaert en was de eerste maal dat ik hem zag sinds den oorlog. Alzo geef ik mij de stoutigheid van u te schrijven hetgeen ik denk u aangenaam te zijn.
Zeggen dat ik al in zoveel plaatsen geweest ben waar het zo gevaarlijk was en toch ben ik er nog altijd. Ik ben ook al geblesseerd geweest maar ik ben nu wederom meer dan een jaar op het front. Het is daar dat Elie Soete dood geschoten is, de ongelukkigaard.
Waar is de tijd dat ik een goeden avond is komen zeggen in de "Sleerin" waar gij ook was. Maar waar is Odiel en Adeline ? Ik ben over een maand of zes bij Achille Lapere geweest en zij waren ook nog in volle gezondheid.
Op 11 september schrijft hij:
" Beste vriendin,
Gij zegt dat uw zus Martha in het Fransche gebleven is bij den Duits. Ik heb ook twee broers, dat gij goed kent Henri en Georges, die bij de Duitsche zijn. Wij ontvangen nooit geen nieuws van hen. 't Is te hopen dat het nog altijd goed gaat met hen. Vader en moeder en Jeanneke zijn in Tréport en stellen het goed. Zij zijn in dezelfde stad van de burgemeester en Silveer Durnez.
Ja Alix, wij zijn ongelukkige menschen, alles kapot geschoten en vele achtergelaten. Niets aan te doen als we maar gezond naar huis mogen gaan, maar nog wat courage.
Ik zou nog iets vergeten. Weet gij dat Richard Durnez weg is om te gaan trouwen naar Honfleur. Hij zal zich zeker smijten, daar voor een dag of twaalf bij dat jong vrouwke. 'k Zou in zijn plaats willen zijn want hier is niets te verkrijgen; Voor ons is het nog erger dan de prisonnier.
Nu Alix, moest het zijn dat gij zou trouwen op het onverwachts. Zeg het mij nietwaar.
Uw vriend
Vandelannoote Robert.