Thuiskomst van Martha met een automobiel.

Toen de familie Jules Vandamme van de Roobaert in Geluwe tijdens den oorlog 14-18 naar Frankrijk vluchtten nabij Bordeaux was hun 19jarige dochter Martha Vandamme als dienstbode bij de Familie Delannoy in Tourcoing. Gedurende vier jaren was zij voor de familie vermist en kon na de oorlog bij haar ouders in Frankrijk terugkeren.

Op  29 december 1918 schrijft Martha: hoe dat zij naar Bordeaux zou terugkeren. Hieronder de merkwaardige brief  zoals hij geschrven en opgesteld is .

“ Tourcoing ,den 29 December 1918                               

  “ Beminde ouders, broeder en zusters.

   Een woord om u gerust te stellen. Gij zijt zeker verwondert dat ik nog niet thuis en ben. Mijne heere heeft woensdag gepasseert naar huis in Tourcoing gekomen.

  Zoo ik heeft dinsdag naar het stadhuis geweest om mijne papieren te maken om met mijne heere mede te komen naar paris. Als mijne heere ingekomen is woensdag hij heeft gevraagt als ik mijne papieren had en wij hebben gezegt dat ik nog wel 10 dagen moet wachten om dat ik van Belgie ben.                                                                                                                                                                         Hij heeft gezegt dat hij zere gin gaan naar het stadhuis en dat ik gin mede gaan naar paris en hij heeft geweest maar het 't was daar niet aan te doen.

 Zoo hij heeft ene oto gehuurt om te komen en achter geen papieren te zien. Als hij al den automobiele had, heeft den heere aan wien dienen otomobille was, komen zeggen dat er maar plaatse was voor ? persoone. Zoo mijne heere wilde zijne plaatse geven maar ik en heb niet gewilt want voyageren met menschen dat wij niet en kennen is niet geestig. Zoo dat ik thuis gebleven ben. Zij zeggen dikwijls  wij hebben den trein gemist maar ik heb den oto gemist. 

Zoo ik wacht achter mijne papieren maar ik peize wel van deze weke voort te komen met den trein. Voor dat ik voort kome met den trein moet ik schrijven naar Madam Delannoy. Zij gaan mij komen halen naar de statie met eenen automobille, voor mij naar hunder hotelle te voeren waar dat ik enigte dagen ga blijven voor het hospital ( waar haar ouders verblijven) te bezoeken in automobille. 

Het is met en verlangen om hunder te zien. Ge moet niet verlegen zitten voor mij want ze gaan al doen dat zij kunnen voor mij en ik ga musschien hunder uit paris schrijven wanneer ik ga toekomen. 

Beminde ouders ik heb eenen brief gehad van Achille. Hij is nog alom in volle gezondgeid en heeft al zijn geld gehad. Nu tot later, het zal niet lang meer duren, ik ga vandaag naar Lucie gaan zeggen dat ik niet weg en ben want ik heb van deze weke goeden avondt gaan zeggen en ik peize wel dat zij peist dat ik al in paris ben in oto. De groote complimenten van ons allen, tot later, in afwachting groet ik uw allen hartelijk.                      

  Uw toegenegen dochter Marttha. “