Werken op de vlucht

I In de weekend bijlage van De Standaard van 5 oktober schrijft Peter Vantyghem over de 300.000 oorlogsvluchtelingen, meestal uit Oost- en West Vlaanderen die door de Fransen verwelkomd werden. Zij integreerden er, hadden werk in land- en mijnbouw, wisten van aanpakken en werden gewaardeerd.

 Nu wij op vandaag in ons land met vluchtelingen te doen hebben en zoveel over inburgerling spreken past het onze voorouders in herinnering te brengen die op de vlucht waren en zich ook dienden aan te passen.

   Hierna volgen enkele uittreksels uit brieven van familie en kennissen aan mijn moeder waaruit  blijkt hoe zij zich in dit vreemd land hebben aangepast, zijn ingeburgerd en onder mekaar een clan vormden

Wij zijn Frankrijk gekomen den tweeden mei 1914 als wij uit Ieper gebombardeerd  waren. en rechtuit werk gekregen bij den boer. Camiel en Achiel gaan hele dagen met de ossen en Remi  is ook bij den boer maar hij is nog geen kartang. 

Wij wonen in een grote hofstede en wij hebben driehonderd lans land aan 10 fr. de maand maar wij zijn met twee ménages dat is elk 5fr.

Het is nu al vier maanden dat we allen in het werk zijn.   Vader werkt bij de hoveniers aan 7fr. daags en eten en Marguerite aan is bij den boer aan 1 fr. daags en eten,                                                                                                                                                            

 Germaine is maarte bij een die vis verkoopt aan 35 fr. per maand, ik en moeder hebben niets anders gedaan dan in het hooi gaan werken aan 1,25 fr. en eten en de kinders hadden ook eten en wij moeten geen pacht betalen.. Het was bij onze huismeester, een kasteelboer, bijzonder brave menschen.   

  Het is nu 10 dagen dat wij in het hooi zijn gaan werken en we doen elk een kind mee. Binnen 5 weken gaan wij niet anders moeten doen dan cyder appels rapen.     

Over het gewin: Camiel krijgt 8fr. daags en Achiel 45fr. per maand maar in de zomer is dat dan meer.. De menschen zeggen ze trekken geld en ze winnen geld en we moeten niet geven. Voor ons nieuw kind hebben we geen sou gekregen en mijn zuster had een eerste communie kant en geen centiem. Elk moet maar het zijne doen.

12 augustus I917

Beste vriendinne, ik win alle dagen 16 fr. van ‘s morgens tot achter de noene om 4 u. Theofiel is ook 6 dagen mee geweest om te werken.

Maurice,

Ge peinst dat wij allemaal dood zijn maar ‘t is geen waar, het is een tijd die mankiert We hebben deze maand gedaan gehad met de bitraepen.

Dat was zaterdag gepasseerd acht dagen en nu zit ik in een ander werk, ik heb nog drie dagen bij een ander boer gewerkt aan zijn bitraepen  ( bieten).

Ik ben woensdag 15 november poester genoemd,Ik heb nu voor het moment 27 koeien te bestellen. Ik moet al doen wat er aan te doen is en ik win een schoone dageure. Ge zou moeten raen (raden), ge zou moeten veele raen. Ik zal het de naaste keer op mijne brief zetten omdat ik het niet juiste weet.