TER INLEIDING


Deze 90 brieven zijn geschreven aan mijn moeder op de vlucht met haar ouders, broers en zussen diep in Frankrijk. Per geluk na moeders overlijden op zolder gevonden, werden ze ontrafeld, gelezen en herlezen, gesorteerd en verwerkt tot in een soms ontroerend verhaal in een niet meer te vergane digitale blog.

Het is het verhaal van mijn moeder als een 20 jarige dochter van “Pee” van de Roobaert ( 50 j. ) met zijn vrouw ( 45 j. ) , zijn dochter Marguerite ( 19j) en twee kleine kinderen Georges ( 4j) en Antoinette ( 2j.) Zoon Achiel , 16 jaar, werd opgeroepen in het leger en stierf aan de typhus opgelopen in de tranchés. ( Zie achiuelvandamme.blogspot.com ), Martha, 19 jaar was bij haar meester als dienstmeid gebleven en mee met haar patron op de vlucht in Duitsland. ;Vier jaar was zij lang zoek geraakt.

De brieven zijn niet van Alix maar zijn dikwijls antwoorden van brieven die zij heeft geschreven maar jammer genoeg bij de geadresseerde zijn gebleven.

De brievenschrijvers; soldaten, familieleden en vrienden uit de streek zijn treffende getuigen over de miserie , angst en het oorlogsgeweld met heel wat wensen op hoop naar vrede en terugkeer .

Volg dus geregeld deze blog: vluchtelingenpost.blogspot.com

vrijdag 23 april 2021

Nieuws van Nonkel Camiel in Villers-en plaine ( Deux- Sèvres)

    CamCamiel Dewitte (1) Vermont was mijn groot-oom nl. de schoonbroer van mijn grootvader langs zijn eerste vrouw Sylvia Dewitte. Voor mijn moeder Alix Vandamme was hij haar nonkel.

Camiel Dewitte.schreef negelmatig naar  Alix   van uit Villers en Plaine waar hij sedert mei 1914  gevlucht was.

Villiers-en-Plaine is een gemeente in het Franse departement Deux-Sèvres (regio Nouvelle-Aquitaine) en telt rond de 1200 inwoners. 

Hij schrijft hoe het dorpje er uit zag , over het  boerenleven daar, over zijn familie: zijn dochtertje Elisabeth, zijn overleden familie en  gekwetste broeder

Zo schrijft hij op 11.11. 1916 

 “ Met een overgroote vreugde en genegenheid kom ik de pen in mijn hand te nemen om u onze blijdschap te laten weten dat wij hulder gevonden hebben en zoo dikwijls gezeid waar zouden zij zijn.

Wij zijn Frankrijk gekomen den tweeden mei 1914 als wij uit Ieper gebombardeerd  waren. en rechtuit werk gekregen bij den boer. Wij wonen in een grote hofstede en wij hebben driehonderd lans land aan 10 fr. de maand maar wij zijn met twee ménages dat is elk 5fr.

 Mijn zuster Elodie en haar man en kinders zijn bij ons. Sedert wij weg zijn uit ons huis hebben we altijd tegare geweest.

.Alix, gij vraagt welke streek het is. Het is al tarwe, haver en klaver in den winter. De koeien en paarden hebben niets anders dan bieten en hooi om te eten.

Het is aardig om te zien mest voeren en werken met de paarden op het land maar nooit geen aale voeren. Er is geen aalput op geheel de parochie

Camiel en Achiel gaan hele dagen met de ossen en Remi  is ook bij den boer maar hij is nog geen kartang.

 Er is nooit geen mannenvolk in de kerk of Belgsche en Belsch vrouwvolk en een handsvol oude wijven.

Alice, wij zijn nog korieus waar Gusten Vandamme is , hij is seker te Geluwe gebleven.

Onze Henri die in Terhand woonde is daar ook gebleven. Het zijn zeker al Duitschmans. Ik heb ne keer hulder adres gevraagd aan Richard Durnez en nooit geantwoord.”

De complimenten van ons allen en bijzonder aan Marguerite van haar peter. Zij gaat hem niet meer kennen. Zijn haar is witter dan het papier. Ik weet niet als zij de jongens nog ,gaat kennen. Zij zijn stif verandert.

Maar wij hebben nog een Elisabeth en zij is te jong om zoo ver mee te komen met twee knechtjongens. Zij isq een jaar oud en ze loopt alleene. Het is een goede franseese.

Maar ja onze Marie is in de Gironde. Haar adres Richard Dewitte refugie Belge Ulzeste ( Gironde).

 29.11.1916

 Ik heb ene brief gehad van Theophiel Nuytten en er stond er op dat Richard Durnez getrouwd was “

 Op 5 april 1917

 “ Beminde  Neef

Gij vraagt hoe het is met mijn broeder  Cyriel. Hij is in een deerlijken staat. Hij is zijn rechter oog kwijt en waarschijnlijk zijn linker arm. Wij weten nog niet juist...

Ik sluit met een zaligen hoogdag van Paaaschen en de complimenten van ons alleen en van Pierre Claeys en vrouw. Zij werken ook bij den boer en zijn dochter ook.”

 Den 10 juni 1917 schrijft hij:

“ Het eerst dat ik u moet laaten weeten is het droevig nieuws van onze oude moeder. Zij is overleden te Pontoise en het verdriet is voor ons toch zo groot. Het is 100 uren van ons huis en wij hebben nooit kunnen gaan om te bezoeken en moeder  en heeft nooit kunnnen vertransporteert zijn omdat zij zoo oud was. En sedert dat zij in Frankrijk was altijd ziek geweest. Maar wij hebben dikwijls weg en weer geschreven en haar geld gezonden. Zij heeft algelijk niet te kort gehad.”

Op 6 juli 1917 schrijft hij

Beste  Neef,

Ik ben nieuwsgierig om te weten als Achiel weg is ( naar het leger). Al 't onzens waar wij nu zijn, zijn de Belgen van dat jaar weg. Als het aldaar ook zo is dat zij , van 16 tot 60, hunder moeten aangeven Zondag en wij weten niet waarvoor. Achiel ( zijn zoon) moet er ook naartoe. Het is stijf noodig dat dienen vreeden oorlog eindigt want ze zouden ze er nog allemaal inwikkelen.

Alix gij vraagt hoe het is met mijn broeder Cyriel. Hij is al lang uit hert hospitaal maar zijn arm  heeft veel miserie voor te genezen en zijn rechter oog is uit.

Gij vraagt ook achter Camiel Durnez-Claeys. Zij verblijven in Caester in het Noorden  met het jongste meisje van mijn zuster.”

Den tweeden januari 1918 schrijft men dat hun zoon Achiel 16 jaar wordt.:

 “ Zeer beminde Neef en familie, gij schrijft dat Achiel in conge gekomen heeft en snel en gezond is. Gijder zit in verdriet maar nog een jaar het is hetzelve met ons. Onzen Achiel moet er ook naartoe in het jaar en het gaat zoo zeere komen waar achter dat gij niet verlangt. Het is rechtuit.

En verder:

 “ Beste neef ik moet u nog het droevig nieuws melden dat onzen broeder Isidoor Vermont- Vanrobaeys dood is na zes manden ziek te zijn en ook gansch alleen zonder vrienden of kennissen. Welk een verdiet met dienen oorlog.

 Op 22 maart 1918at men weten dat Martha Vermont van de platse van Becelaere trouwt met een soldaat van Zewezele.

 In juni 1918 schrijft men:

  “ Gij vraagt achter de oude van Elisabeth. Zij is drie jaar als het october is en ze groeit gelijk een kool.

 Verder: Complimenten aan uwen vader en moeder. Wij zijn toch zoo content dat gijder een goede moeder heeft. Gij moet ze altijd geeren zien. En uw zusterke en broerke is zeker ook al groot.”

2 mei 1919

 

Ik heb gezien dat het niet te goed gaat met Martha. ( wegens  het overlijden van haar broer Achiel)Zij moet doen wat ze kan om dat een weinig uit haar gedacht te steken. Wij voelen het al, het is zo een groot verdriet. Maar heden wij en morgen gij. 

 

 Wie weet hoe lang dat wij nog te goed hebben. De dood is gelijk een dief in de nacht. Wij zijn zeer tevreden van zo een schone gedachtenis te hebben. Beminde neef, heb gij een gedachtenis van uw moeder. Ik had deze allemaal mee tot Ieper en wij hebben ons huis moeten achterlaten en alles wat wij hadden is achtergebleven.

Gij zegt dat Buyssens weg zijn en daar wel zijn. Hebt gij een gedacht van aldaar te gaan. Dat is niet ver van hun oude woning. Zij zouden zeker wel een huis vinden voor u. Den een gaat moeten den ander naar de streke trekken als de burgemeester niet achter zijn volk gaat kijken. Oftewel gaat gijder weer wachten achter de Roobaert. Wij zouden toch zo geerne achter de winter vertrekken. Maar als het zo is op Becelaere, het zal zeker de moeite kosten. Bayart zal zeker naar Becelaere gaan als al de andere parochie herstelt zijn om dan weer in de top te zitten. Maar de menschen gaan zeker zo dom niet meer zijn gelijk voor den oorlog.

 Nota: klik ostamboom - 

Camiel Dewitte ( geb 5 nov 1873 – geh. met Sylvie Vermont geb.1883, Zn van Joseph Dewitte en Juliana Verbeke) . Er ware,n twee zoons w.o. Achiel en een dochter Elisabeth ( geb 1915)Hij is de broer van Sylvia Dewitte , ecthg. Jules Vandamme en moeder van Alix.                                                                            De andere broers en zusters zijn:                Achiel, Elodie, Cyriel en Richard.        Richard Dewitte (1875-1952) was gehuwd met MariaTheresia  Vermont met als kinders Camiel ( 1907-1964) Laura ( 1910-1979) en Zoé ( 1913-2000)

 

 

 

 

 

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten